Sakıncalı Düşünceler (Dangerous Minds) - 1995

Filmin konusu yabancı değil, belalı bir sınıf (toplumun dışlanmış kesiminden gelen öğrencilerin bulunduğu) ve onlarla ilgilenmeye, onları anlamaya çabalayan bir lise öğretmeni. Bugün itibariyle çekilmiş bir film olsaydı, klişe bile denilebilirdi ancak filmin hem gerçek bir hikayeden uyarlanmış olması hem de çekildiği yıl itibariyle (1995) özgün olması sahip olduğu avantajlardan kabul edilebilir. Biyografi olmasının yanı sıra daha sonra çekilen benzerleri gibi güldürü amaçlamaması (gerilim-dram) da filmi farklı yapan unsurlardan. Filmde olaylar LouAnne Johnson isimli ve daha önce deniz kuvvetlerinde çalışmış bir öğretmenin özel sebeplerden dolayı öğrecilerinin büyük kısmı Afrikan-Amerikab veya Latin olan bir okulda çalışmasıyla başlar. Sınıfın öğrencileri sorunlu ve belalı olunca LouAnne öğrencileri ile iletişim kurmakta oldukça zorlanır. Zaten hayata karşı pek umutları olmayan öğrencilerin ders dinlemek veya öğrentmene saygı duymak gibi bir dertleri de yoktur. İlk derse denizcilik yıllarında öğrendiği karate ile başlayan ve öğrencilerin ilgisini çekecek şiirler ve küçük yarışmalarla yavaş yavaş iletişim kurmaya çalışan LouAnne, bu çocukların yalnızca lise mezunu olmak dışında topluma daha çok uyum sağlamalarına yarayacak bir çabaya da girişecektir. Filmin gerçek yaşamdan etkilenmesinin bir sonucu olacak ki, filmde hiçbir şey toz pembe değildir, ve aynen gerçek hayattaki gibi, karşımıza her zaman "güzel tesadüfler" çıkmayacaktır. LouAnne Johnson'un "My Posse Don't Do Homework" isimli anı kitabından Ronald Bass tarafından senaryolaştırılan bu filmi hala izlemeyen varsa, daha fazla beklememesini tavsiye ederim (kitabın sanırım Türkiye'de baskısı yok, bulamadım).

Filmin yönetmenliğini  John N. Smith yapıyor, LouAnne rolünde Michelle Pfeiffer ve onun okuldaki öğretmen arkadaşı rolünde de George Dzundza'yı görüyoruz. Filmin müzikleri de vakti zamanında çok sevilmiş, özellikle Coolio'nun Gangsta's Paradise şarkısı 90'larda gençlerin sevilen parçalarından olmuş (ben anımsamıyorum takdir edersiniz ki :)). Filmde sözü geçen lise, Kalifornia'daki Carlmont High School, ayrıca ek bilgi olarak, film vizyona girmeden önce eleştirmenlerden negatif yorumlar almış, fakat 1995 yazında şaşırtıcı bir şekilde müthiş bir gişe hasılatı yakalayan film, daha sonra başroldeki Michelle Pfeiffer'in performansının da övülmesiyle şimdi kült filmler arasında yer almaktadır.

What, are you gonna give me some advice? Just say no? Well, forget it! How the fuck are you gonna save me from my life, huh?

Underground (Yeraltı) - 1995

Underground is one of the masterpieces of the Balkan movies (and the World cinema of course). It is a black comedy and tells about Yugoslavia's history from the second world war until the Yugoslav Civil War. The director is Emir Kusturica who was the Bosnian originated man (now he is a Serbian filmmaker). Film begins with two friends, Balcky and Marko that are goind to their homes after whole night drinking at 1941. They have been followed by an orchestra by wind instruments and the orchestra is shown up frequently in the movie with Balkan music. It is the day of Blacky has joined the communist party but the next morning Nazis has invaded Belgrade. After Nazi occupation, the communist activists steal German weapons and resist for fascist occupiers in their own rights. Blacky frequently visits his mistress, Natalija (he has a wife and a son) who is an actress of city theatre and she is also adored by a Nazi officer, Franz. Someday, Blacky gets injured because of her and he has to hide at a cellar that is built as shelter for Nazi invasion to get recovered (it takes about twenty years). By the time, Marko becomes a powerful communist leader and claims that Blacky is killed by Nazis. Film continues with tragic events but in a surreal ending, all people around meet in a wedding (in an imaginary island).

Underground is classified as magical realism because it weaves together the reality and illusion. In my opinion the livings underground are Yugoslavia itself with the disturbia of the second world war. The theatre player Natalija is government potency or power by for other word, since she is seeking power and she is always at winner's side as the Yugoslavian society. Is this society hesitant? Or are they brainwashed? I prefer affirmative answer for the second question since government convinced the society to stand with the winner's side for its own interests as what Natalija does in the movie. The other woman figure, Vera (wife of Blacky) is a contrast because she represents the motherland of Yugoslavia that has a vague future. The original name of the film defines the film better: Bila Jednom Jedna Zemlja: once upon a time there was a country (that is called .... Yugoslavia maybe?). The best thing of the movie is soundtrack created by Goran Bregoviç (I love him, literally).

I guess I will never forget about Natalija's response to Marko's flattery love declarations : "You lie so beautifully!".